1.1. Bu Qaydalar şəhid ailəsi üzvlərinin, müharibə ilə əlaqədar əlilliyi müəyyən edilmiş şəxslər və onların uşaqları, valideynlərini itirmiş və valideyn himayəsindən məhrum olmuş uşaqlar, aztəminatlı ailələrin və əlilliyi olan şəxslər sırasından istedadlı şəxslərin (bundan sonra – şəxslər) “DOST İnklüziv İnkişaf və Yaradıcılıq Mərkəzi”ndə (bundan sonra – Mərkəz) müvafiq istiqamətdə bacarıq və yaradıcılıq potensialının inkişaf etdirilməsi ilə bağlı xidmətə müraciət, qəbul və xidmətlərin təşkili qaydasını müəyyən edir.

1.2. Mərkəzdə xidmətlərin göstərilməsi şəxslərin hüquq və azadlıqlarının qorunması, şərəf və ləyaqətinə hörmət, bərabərlik, humanizm və konfidensiallıq prinsipləri əsasında həyata keçirilir.

2.1. Yaradıcı potensiala və istedada malik olan bu Qaydaların 1.1-ci bəndində müəyyən edilmiş şəxslər (habelə onların valideynləri, nümayəndələri, övladlığa götürənləri, himayəçi və ya qəyyumları) Mərkəzdə xidmət göstərilməsi üçün ərizə ilə Dayanıqlı və Operativ Sosial Təminat Agentliyinin “DOST” mərkəzlərinə və ya Sosial Xidmətlər Agentliyinin yerli qurumlarına müraciət edirlər. Ərizəyə aşağıdakı sənədlər əlavə edilir:

2.1.1. xidmətə cəlb olunacaq şəxsin şəxsiyyətini təsdiq edən sənədin surəti (o cümlədən müraciət edən şəxsin və ya səlahiyyətli şəxsin şəxsiyyətini təsdiq edən sənədin surəti);

2.1.2. xidmətə cəlb olunacaq şəxsin valideynləri, nümayəndələri, övladlığa götürənləri, himayəçi və ya qəyyumları tərəfindən müraciət edildikdə onun müvafiq səlahiyyətini təsdiq edən sənədin surəti (doğum haqqında şəhadətnamə, etibarnamə və s.);

2.1.3. yoluxucu xəstəliklərin daşıyıcısı olmaması və psixi sağlamlıq vəziyyəti barədə məlumat göstərilməklə şəxsin sağlamlığı haqqında tibbi arayış;

2.1.4. şəxsin bu Qaydaların 1.1-ci bəndində nəzərdə tutulan şəxslər kateqoriyasına aid olduğunu təsdiq edən müvafiq sənəd;

2.1.5. ümumtəhsil müəssisəsində təhsil alan şəxslərə münasibətdə təhsil müəssisəsinin arayışı (dərs saatları barədə məlumat göstərilməklə);

2.1.6. 2 ədəd 3x4 sm ölçüdə fotoşəkil;

2.1.7. müvafiq sahə üzrə istedad və bacarığını təsdiq edən foto və ya video materiallar.

2.2. Aşağıdakı mənbələrdən istifadə edilməklə əldə edilən məlumatlar müraciət edən şəxsin ərizəsi əsasında Azərbaycan Respublikası Əmək və Əhalinin Sosial Müdafiəsi Nazirliyinin (bundan sonra - Nazirlik) Mərkəzləşdirilmiş elektron informasiya sistemi (bundan sonra - MEİS) üzərindən göndəriləcək müraciətə əlavə edilir:

2.2.1. “Sənəd dövriyyəsi” altsistemi;

2.2.2. “Əlillik” (TSERAS) altsistemi;

2.2.3. “Vətəndaşların qəbulu” altsistemi;

2.2.4. “Məşğulluq” altsistemi;

2.2.5. “Sosial ödənişlər” altsistemi;

2.2.6. “Ünvanlı yardım” (VEMTAS) altsistemi;

2.2.7. “Əlilliyi olan şəxslərin reyestri;

2.2.8. “Şəhid və şəhid ailəsi statusu almış şəxslərin” reyestri;

2.2.9. “Məşğul şəxslərin” reyestri.

2.3. Təqdim olunmuş sənədlərdə təhrif olunmuş məlumatlar olduqda, sənədlər tam təqdim edilmədikdə və ya müraciət edən şəxs bu Qaydaların 1.1-ci bəndi ilə müəyyən edilmiş kateqoriyaya aid olmadıqda şəxsin müraciətinin qəbulundan imtina edilir və bu barədə 3 (üç) iş günü ərzində müraciət edən şəxsə məlumat verilir.

2.4. Müraciət edən imtina halına səbəb olmuş, lakin aradan qaldırılması mümkün olan halı aradan qaldıraraq yenidən müraciət edə bilər.

2.5. Nazirliyin tabeliyindəki sosial xidmət müəssisələrində sosial xidmət göstərilən və ya reabilitasiya keçən istedadlı şəxslərin, o cümlədən tabe qurumlarının fəaliyyət sahələri üzrə aşkar edilən istedadlı şəxslərin müraciətləri Nazirliyin tabeliyindəki müəssisələrin direktoru və ya tabe qurumların rəhbərləri tərəfindən müvafiq təqdimatla (bu Qaydaların 2.1 və 2.2-ci bəndlərində nəzərdə tutulan sənəd və məlumatlar təqdimata əlavə edilməklə) “DOST” mərkəzlərinə və ya Sosial Xidmətlər Agentliyinin yerli qurumlarına göndərilə bilər.

3.1. Bu Qaydaların 2.1-ci və 2.5-ci bəndlərinə uyğun olaraq qəbul edilən müraciətlər 2 (iki) iş günü müddətindən gec olmayaraq Mərkəzə MEİS üzərindən göndərilir.

3.2. Müraciət Mərkəzə daxil olduğu gündən 12 (on iki) iş günü müddətində şəxsin bu Qaydaların 3.4-cü bəndi ilə müəyyən edilmiş qaydada yaradıcı potensialı və istedadı Mərkəzin Qiymətləndirmə Komissiyası (bundan sonra – Komissiya) tərəfindən qiymətləndirilir.

3.3. Komissiya 5 (beş) nəfərdən ibarət tərkibdə Mərkəzin direktoru tərəfindən formalaşdırılır. Komissiyanın tərkibinə həkim, psixoloq, sosioloq, müvafiq yaradıcılıq istiqaməti üzrə mütəxəssis, habelə sədrlik edən Mərkəz direktoru (və ya onun müavini) daxil edilir. Səsvermə zamanı hər bir üzv bir səs hüququna malik olur, səslər bərabər olduqda sədrlik edənin səsi həlledici olur. Komissiyanın iclasları protokollaşdırılır və protokol əsasında qərar qəbul edilir.

3.4. Mərkəzdə müraciətlər üzrə seçim iki mərhələdən ibarətdir. Birinci mərhələdə Komissiya tərəfindən hər bir müraciət araşdırılaraq təhlil edilir və bu Qaydaların 3.3-cü bəndi ilə müəyyən edilmiş qaydada protokollaşdırılır və qərar qəbul edilir. Protokolla qəbul edilmiş qərar əsasında şəxsin ikinci mərhələyə keçib-keçməməsi müəyyən olunur. İkinci mərhələyə keçmədikdə Mərkəz tərəfindən əsaslandırılmış imtina cavabı verilir. İkinci mərhələyə keçmiş şəxslər növbəlik əsasında Mərkəzə əyani şəkildə müsahibənin keçirilməsi üçün dəvət olunur və müsahibə zamanı onların istedad və bacarıqları nəzərdən keçirilərək, o cümlədən sağlamlıq imkanları, psixi sağlamlıq vəziyyəti qiymətləndirilir. Qiymətləndirmə nəticəsində şəxsin Mərkəzə qəbulu (növbəlik nəzərə alınmaqla) və ya imtina haqqında Komissiya tərəfindən qərar verilir. Mərkəzə qəbul edilmiş şəxs üçün fərdi inkişaf planı tərtib olunur.

3.5. Bakı şəhərində daimi yaşayış yeri olmayan, regionlardan qəbul edilmiş əlilliyi olan şəxslərin Mərkəzdə göstərilən xidmətlərdə iştirakını təmin etmək məqsədilə onun fərdi inkişaf planına uyğun müddətə Sosial Xidmətlər Agentliyinin müvafiq sosial xidmət müəssisəsində yerləşdirilməsi üçün aidiyyəti üzrə müraciət edilir.

3.6. Nazirliyin tabe qurumlarının fəaliyyət sahələri üzrə aşkar edilən istedadlı şəxslərin seçimi bu Qaydaların 3.4-cü bəndinə uyğun olaraq birbaşa 2-ci mərhələdən aparılır.

3.7. Nazirliyin tabe qurumlarının fəaliyyət sahələri üzrə aşkar edilən istedadlı şəxslərin seçimi bu Qaydaların 3.4-cü bəndinə uyğun olaraq birbaşa 2-ci mərhələdən aparılır.

3.8. Mərkəz tərəfindən müraciət etmiş və reabilitasiyaya ehtiyacı olan şəxslərin reabilitasiya müəssisələrinə göndərilməsi məqsədilə aidiyyəti üzrə müraciət edilə bilər.

3.9. Bu Qaydalarla müəyyən edilmiş əsaslarla xidmətə qəbul edilmədən imtina, o cümlədən digər mübahisələrlə bağlı inzibati qaydada və məhkəməyə şikayət edilə bilər.

3.10. Bu Qaydalarla müəyyən edilmiş müraciətlərin baxılması müddətləri “Vətəndaşların müraciətləri haqqında” Azərbaycan Respublikasının Qanununa uyğun olaraq tətbiq edilir.

3.11. Daxil olmuş müraciətlərin sayından asılı olaraq bu Qaydaların 3.4-cü bəndi ilə müəyyən edilmiş seçim mərhələlərindən keçmiş şəxslər növbəlik əsasında Mərkəzə qəbul edilirlər. Növbəlik siyahıları ictimaiyyətə açıqlığı təmin edilməklə növbəliyin aparılması qaydaları Mərkəz tərəfindən müəyyən edilir.

4.1. Mərkəzdə müvafiq istiqamətlər üzrə qrupların formalaşdırılması zamanı inklüzivliyə nail olunması məqsədilə bütün qruplarda əlilliyi olan şəxslərin iştirakı təmin edilməlidir.

4.1. Xidmətə qəbul zamanı hər hansı ayrı-seçkiliyə yol verilməməlidir.

5.1. Mərkəzdə aşağıdakı istiqamətlərdə tədris habelə yaradıcılıq potensialının artırılması üzrə tədbirlər həyata keçirilir:

5.1.1. audio-səsyazma və media istiqaməti;

5.1.2. floristika, bağçılıq və landşaft dizaynı istiqaməti;

5.1.3. bədii oyma istiqaməti;

5.1.4. xalçaçılıq, toxuma və tikmə istiqaməti;

5.1.5. dərzilik istiqaməti;

5.1.6. fotoqrafiya istiqaməti;

5.1.7. musiqi istiqaməti;

5.1.8. dulusçuluq istiqaməti;

5.1.9. təsviri incəsənət istiqaməti;

5.1.10. rəqs istiqaməti;

5.1.11. kulinariya istiqaməti;

5.1.12 səhnə ifaçılığı istiqaməti.

5.2. Mərkəzdə aşağıdakı imkanlara malik kitabxananın fəaliyyəti nəzərdə tutulur:

5.2.1. əlilliyi olan şəxslərin bədii yaradıcılığının inkişafı üçün milli və dünya ədəbiyyatı nümunələrindən ibarət guşələrin yaradılması;

5.2.2. görmə məhdudiyyətli şəxlərin bədii yaradıcılığının inkişafı üçün brayl əlifbası ilə olan kitablardan ibarət guşələrin yaradılması;

5.2.3. əlilliyi olan şəxslərin müəllifi olduğu kitabların təqdimatının keçirilməsi;

5.2.4. məşhur yazarların iştirakı ilə qiraət günlərinin keçirilməsi;

5.2.5. yerli və xarici yazarların imza günlərinin keçirilməsi.

5.3. Mərkəzdə aşağıdakı imkanlara malik kafe və mətbəxin fəaliyyəti nəzərdə tutulur:

5.3.1. aşbazlıq, milli və Avropa kulinariyasının əsaslarının öyrədilməsi;

5.3.2. ofisiant işi istiqamətində bacarıqların inkişaf etdirilməsi.

5.4. Mərkəzdə yaradılmış konsert zalının səhnəsində inklüziv teatr tamaşaları, antrepriz, konsertlərin nümayişi, incəsənət və inklüzivlik mövzularında ustad dərslərinin, qiraət gecələrinin keçirilməsi istiqamətində müvafiq tədbirlər görülür.

5.5. Mərkəzdə yaradılmış səhnəarxası qrim otaqlarında səhnə və kino qrimi üzrə qrimyorluq istiqamətində bacarıqların öyrədilməsinə və inkişaf etdirilməsinə dair müvafiq tədbirlər görülür.

5.6. Bu Qaydaların 5.1.7-ci yarımbəndi ilə müəyyən edilmiş istiqamətdə iştirakçılardan ibarət instrumental (milli çalğı alətləri, klassik musiqi alətləri və müasir bend) ansamblın yaradılması üçün müvafiq tədbirlər görülür.

5.7. Bu Qaydaların 5-ci hissəsi ilə müəyyən edilən tədris (təlim) və fəaliyyət istiqamətləri üzrə əlilliyi olan şəxslərin reabilitasiya və abilitasiyası istiqamətində (fərdi reabilitasiya və abilitasiya proqramları əsasında) müvafiq tədbirlər görülür.

5.8. Mərkəzdə xidmətə qəbul edilmiş şəxslər “Təhsil müəssisələrində, xəstəxanalarda və sosial sahənin digər ictimai müəssisələrində vətəndaşların qida normalarının tətbiq edilməsi haqqında” Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinin 1994-cü il 9 mart tarixli 103 nömrəli Qərarı ilə təsdiq edilmiş 4 nömrəli əlavə - “Azərbaycan Respublikası Əmək və Əhalinin Sosial Müdafiəsi Nazirliyinin tabeliyində Sosial Xidmətlər Agentliyinin ahıllar, əlilliyi olan şəxslər, o cümlədən 18 yaşınadək əlilliyi müəyyən edilmiş şəxslər üçün sosial xidmət müəssisələrində, həmçinin ağıldankəm uşaqlar üçün internat evlərində vətəndaşların qida normaları”na əsasən qida ilə təmin edilirlər.

5.9. Bu Qaydalarla müəyyən edilmiş istiqamətlər üzrə xidmətlərin hər birinə dair xidmət pasportu Dayanıqlı və Operativ Sosial Təminat Agentliyi ilə razılaşdırılmaqla Mərkəz tərəfindən təsdiq edilir.

5.10. Bu Qaydalarla müəyyən edilmiş istiqamətlər üzrə təlim (tədris) proqramı xidmət pasportları nəzərə alınmaqla, habelə müvafiq sahələr üzrə mütəxəssislər cəlb edilməklə tərtib edilir və Mərkəz tərəfindən təsdiq edilir.

5.11. Bu Qaydalarla müəyyən edilmiş istiqamətlərdən əlavə istiqamətlər üzrə tədris, habelə yaradıcılıq potensialının artırılması üzrə Mərkəz tərəfindən əlavə tədbirlər həyata keçirilə bilər.

5.12. Şəxsin malik olduğu xəstəliklərinin kəskin formada ağırlaşması dövründə (həmin kəskinləşmə dövrü keçənədək) xidmətlərin göstərilməsi müvəqqəti dayandırılır.

5.13. Bu Qaydaların 1.1-ci bəndi ilə müəyyən edilmiş kateqoriyaya aid şəxslər Qaydaların 5-ci hissəsi ilə müəyyən edilmiş istiqamətlərdən biri üzrə yalnız bir dəfə cəlb oluna bilərlər.

6.1. Bu Qaydalarla müəyyən edilmiş əsaslarla Mərkəz tərəfindən xidmətə qəbul edilən şəxslə müvafiq qaydada müqavilə bağlanılır. Müqavilənin nümunəvi forması Mərkəz tərəfindən təsdiq edilir.

6.2. Mərkəzdə reabilitasiya müddəti şəxslərin fərdi inkişaf planına uyğun olaraq, lakin müvafiq istiqamət üzrə xidmət pasportu üzrə müəyyən edilmiş xidmət müddətindən artıq olmamaqla müəyyən edilir. Fərdi inkişaf planı üzrə nəzərdə tutulmuş məqsədlərə nail olunduqda Mərkəzdə xidmət müddəti başa çatmış hesab olunur.

6.3. Müvafiq yaradıcılıq istiqamətləri üzrə mütəxəssislərin rəyinə əsasən Mərkəz tərəfindən fərdi inkişaf planları 3 ayda azı bir dəfə təhlil edilir və buna uyğun olaraq göstərilən xidmətin müddətinin artırılması və ya bundan imtina edilməsi haqqında qərar qəbul edilir.

6.4. Müvafiq xidmət istiqamətləri üzrə tədris, habelə yaradıcılıq potensialının artırılması üzrə tədbirləri başa çatdırmış şəxslərə (sertifikasiya prosesinə Dövlət Məşğulluq Agentliyinin mütəxəssisləri cəlb edilməklə) Komissiyanın sədri tərəfindən imzalanmış sertifikat verilir.

6.5. Sertifikat almış şəxslərin məşğulluq imkanlarının genişləndirilməsi, işaxtarışına və özünüməşğulluğuna kömək göstərilməsi məqsədi ilə müvafiq proqramlarla əlaqələndirilməsi istiqamətində Mərkəz tərəfindən zəruri tədbirlər görülür.

6.6. Yüksək peşəkarlıq səviyyəsi əldə etmiş və xidmət müddəti bitmiş şəxslər Mərkəz tərəfindən ölkə ərazisində və xarici ölkələrdə respublika və beynəlxalq səviyyədə keçirilən tədbirlərdə iştirak üçün dəvət oluna bilər.